MERSİN E TİPİ KAPALI VE AÇIK CEZA İNFAZ KURUMU

PSİKO - SOSYAL SERVİSİ

A. AMAÇ

(1) Psiko sosyal yardım servisi personel ve hükümlülerin ruh ve beden sağlığı ve bütünlüğüne ilişkin koruyucu, geliştirici programları araştıran, uygulayan ve gerektiğinde tedavi sürecine katılarak psikolojik destek ve müdahalede bulunan, ayrıca hükümlülerin bireysel özelliklerini, yaşam koşullarını ve suç işleme nedenlerini belirleyerek bireysel gelişmelerine yardımcı olan, kurum yaşamına uyumlarını ve toplumsal yaşamla uyumlaşmalarını sağlayan ve bireyin yeniden suç işlemesini engelleyecek önlemleri alan ve bu amaçla gerektiğinde kurum en üst amirinin bilgisi dahilinde, aileler ve sosyal çevreyle görüşme yapan servistir. Psiko-sosyal yardım servisinde, psikolog ve sosyal çalışmacı görev yapar.
(2) İyileştirme programları kapsamında spor alanları, çok amaçlı salon, kütüphane ve iş atölyelerinden yararlanma, meslek edinme kursları gibi faaliyetlere katılabilecek durumdaki hükümlüler ile kurumun iç hizmetlerinde çalıştırılacak hükümlüleri belirleyerek idare ve gözlem kuruluna sunar.
(3) Psiko-sosyal yardım servisi, hükümlülerin gözlem ve sınıflandırma formunu düzenler, ayrıca; servisin çalışmalarıyla ilgili olarak üç ayda bir raporla kurum en üst amirine bildirir. (24. Mad. 2006/10218 K.N. Tüzük)

Bu amaç doğrultusunda servisimizde 3 psikolog, 3 sosyal çalışmacı, 1 infaz ve koruma memuru görev almaktadır.

B. HİZMET ALANLARI

1. Psikologların Görev ve Çalışma Standartları

Psikolog; öncelikle hükümlü-tutuklu davranışlarını anlamaya, açıklamaya, nedenlerini ortaya koymaya ve değerlendirmeye çalışır. Bu sayede, hükümlü-tutuklunun kişilik yapısını geliştirmesine ve onların yeniden eğitilerek topluma kazandırılmalarına yardım ederek, çevreleriyle dengeli ve sağlıklı bir uyum sağlamalarını amaçlar.
Bu amaçları gerçekleştirmek üzere çalışmalarını; planlama, yürütme, izleme ve değerlendirme süreçleri içinde uygular. Uygulamalarında gözlem-görüşme, psikolojik ölçme-değerlendirme, rehberlik-danışmanlık ile çeşitli psikoterapi yöntem ve tekniklerini kullanır.

a. Hükümlü-Tutukluya Yönelik Hizmetler

aa . Kuruma Girişteki Hizmetler

(1) Kuruma yeni gelen hükümlü-tutukluyla geçici kabul bölümünde azami ilk 3 gün içinde görüşmesini yapar.
(2) Yapılan bu ilk görüşmede psikolog kendini ve kurumda yürütülen psikolojik hizmetleri tanıtır.
(3) Hükümlü-tutuklunun psikologa hangi durumlarda ve nasıl başvurabileceğini anlatır.
(4) Bu görüşmede hükümlü-tutukludan fiziksel yapısı, kendisi ve ailesi ile ilgili demografik bilgiler, varsa daha önce yaşadığı psikolojik rahatsızlıkları ve gördüğü tedaviler, herhangi bir madde bağımlılığı olup olmadığı gibi bilgiler alınır.
(5) Görüşme sonucunda elde edilen bilgiler hükümlü-tutuklu tanıma formuna kaydedilir.

bb . Kurum sürecindeki Hizmetler

(1) Bu görüşmede; kişinin kendisini nasıl değerlendirdiği, geçmişe ve geleceğe ait duygu düşünce ve planları, kaygı ve korkuları, çevresine, ailesine, otoriteye ,suçuna ilişkin duygu düşünceleri ile kuruma girişinden sonraki düşünce ve değerlendirmeleri ile ilgili bilgiler alınır ve kaydedilir.
(2) Görüşme sonucunda elde edilen bilgiler doğrultusunda psikolog, gerekli gördüklerini tekrar görüşmek üzere randevu verir.
(3) İkinci görüşmeden sonra başlayan psikolojik hizmetler sürecinde; hükümlü-tutuklunun ve psiko-sosyal sorunlarının değerlendirilmesini ve giderilmesi amacına yönelik olarak hükümlü-tutuklu ve aileleriyle bireysel yada grup görüşme psikoterapileri yapar. Gerekli gördüğünde hükümlü-tutuklunun ailesi ve yakın çevresi ile görüşme yaparak bilgi toplar.Sorunların tespit ve çözümlenmesine yardımcı olur.
(4) Psikolog mesleki çalışmalarında, uzmanlık alanının yöntem ve tekniklerinin yanı sıra, çeşitli test, envanter, ölçek gibi ölçme değerlendirme araçları kullanır. Gerekirse yeni ölçme-değerlendirme araçları geliştirir.
(5) Her hükümlü-tutuklu için dosya açar ve bu dosyalarda “hükümlü-tutuklu tanıma formu” ve yapılan görüşmelerin kayıtlarını muhafaza eder.
(6) Genel değerlendirme yapmak için hükümlü-tutuklular ile sorunu olsun yada olmasın belli periyotlarla görüşmeler yapar.
(7) Yapılacak diğer görüşmeler; psikologun değerlendirmeleri, doktor, sosyal hizmet uzmanı, müdür ve diğer personelin önerileri, hükümlü-tutukluların istekleri doğrultusunda planlanır. Gerekli bilgi alış-verişleri yapılır. Çalışmalarını mesleki etik kurallarına uygun gerçekleştirir. Kişinin can güvenliğini ve kurumun genel asayişini tehlikeye düşürebilecek konularda gerekli tedbirlerin alınmasını sağlar.
(8) Psikologlar çalışmaları çerçevesinde hükümlü tutukluların infaz dosyaları ve mektuplarından bilgi kaynağı olarak yararlanır.
(9) Hükümlü-tutuklularla yapılan bireysel görüşmeler, uygulanan testler sonrası, psikiyatrik tedavi görmesi gerektiği düşünülenler kurum doktoruna yönlendirilir ve gerekli bilgiler verilir.
(10) Psikolog kurum doktoru tarafından kendisine yönlendirilen hükümlü-tutuklularla görüşür. Görüşme sonrası ilgili hakkında doktora bilgi verir, önerilerini iletir. Doktor tarafından bildirilen psikiyatrik tedavi görenlerin takibine gerekli dikkat ve özen gösterilir.
(11) Kendisine ve başkasına zarar verme riski taşıyan hükümlü-tutukluların güvenli bir odaya alınmasını önerir ve bu konuda kurum doktoruyla işbirliği yapar. Bu kişilere psikolojik destek hizmetleri daha yoğun verilir ve takibe alınır.
(12) İşyurdu iş alanında çalışmak konusunda hükümlü-tutukluyla kişilik yapısına, bilgi ve yeteneklerine ,benlik tasarımına en uygun düşen iş veya meslek kolunu tespit eder. Önerilerini idareye sunar. Sosyal hizmet uzmanı ile bilgi alışverişinde bulunur.
(13) Hükümlü-tutuklunun kendisi ile, diğer insanlarla, fiziksel çevresiyle her türlü etkileşimini gözetlemek ve ilgili birey hakkında daha geniş bilgilere ulaşabilmek için kurum şartlarına uygun her ortamda gözlem ve görüşmeler yapar.
(14) Eşcinseller ve diğer seksüel problemli kişilerin genel durumları değerlendirilerek, uzman görüşleri alınır uygun yerlerde barınmaları sağlanarak takipleri yapılır.

cc . Tahliye Hazırlık ve Tahliye Sonrası Hizmetler

(1) Hükümlülerin salıverilme sonrası yaşama hazırlanabilmeleri için barınma, iş, eğitim, sosyal, sağlık ve hukukî yardım gibi ihtiyaçların belirlenebilmesi ve gereken yardımlardan yararlanabilmesi amacıyla, salıverilme tarihlerinden en az iki ay önce psiko-sosyal yardım servisi tarafından inceleme raporu hazırlanır. Hazırlanan rapor doğrultusunda, salıverilme sonrası yaşamın düzenlenebilmesi amacıyla ilgili resmî, özel, gönüllü kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapılır.
(2) Salıverilme sonrası ile ilgili düzenlemeler, hükümlünün salıverilmesinden en az bir hafta önce tamamlanarak, yapılan işlemler ve sonuçları hakkında kendisi bilgilendirilir.

b. Personele Yönelik Hizmetler

(1) Kurum personelinin sorunlarının tespitine ve çözümü için gerekli gördüğü durumlarda grup yada bireysel görüşmeler yapar.
(2) Güvenlik ve gözetim servisi personelinin vardiya öncesi yada sonrası iş ortamının yaratmış olduğu stresten uzaklaşması için gerekli programlar düzenler
(3) Personel ile hükümlü-tutukluların arasında karşılıklı anlayışın gelişmesi için danışmanlık yapar, gerekirse önerilerde bulunur. Psiko-sosyal dengenin bozulmaması amacıyla personeli eğitici olarak gözler ve hatalı davranışların nasıl düzeltilmesi gerektiği hakkında bilgi verir.
(4) Hükümlü-tutukluların psikolojik durumları hakkında etik kurallar dahilinde gerekli personele bilgiler verir, nasıl davranmaları gerektiği konusunda önerilerde bulunur.
(5) Kurum personelinin; yönetim ve hükümlü-tutuklularla ilişkilerinin iyileştirilmesinde danışmanlık yapar. Olumlu sıcak bir örgüt iklimi sağlamaya çalışır.

c. İdari Görev Yetki ve Sorumlulukları

(1) Hükümlü-Tutukluların psiko-sosyal özelliklerini, davranışlarının nedenlerini değerlendirmek, açıklamak ve bilgi aktarımında bulunmak amacıyla İdare ve Gözlem Kurulu, Disiplin Kurulu, Eğitim Kurulu Kurulunda üye olarak görev alır.
2) Olağanüstü durumlarda (isyan, açlık grevi,ayaklanma gibi) psikolojik yardımlar konusunda idareye görüş ve önerilerini bildirir. Olayın sona ermesi için gerekli durumlarda görüşmeler yapar.
Belirtilen görev yetki ve sorumluluklarını yerine getirebilmesi için cezaevi personeli yardımcı olur. Çalışmalarının engellenmesi durumunda gerekçeli rapor hazırlayarak durumu silsile yolu ile üst makamlara iletir.

d. Diğer Mesleki Çalışmalar

(1) Cezaevi yönetimi, infaz ve diğer mesleki konulardaki araştırma kaynak ve dokümanları takip etmeye gayret eder. Kurum içinde çeşitli araştırma projeleri geliştirip uygular.
(2) Mesleki toplantı panel ve bilimsel çalışmalara katılmayı talep eder. Kurum yönetimi bu konularda yardımcı olur.
(3) Üniversite hastane ve diğer kamu kurum ve kuruluşları mesleki ve sivil toplum örgütleri ile ilişkiler kurarak kurumdaki psiko -sosyal hizmetlerinin kalite ve etkinliğini arttırmaya çalışır.


1. Sosyal Hizmet Uzmanın Görev ve Çalışma Standartları

Sosyal Hizmet Uzmanı; bireylerin, gurupların ve toplulukların, kendilerinden yada içinde yaşadıkları sosyal çevrelerinden kaynaklanan psiko -sosyal sorunlarını tespit ederek, bireyin toplumsal fonksiyonlarını düzeltmek, desteklemek ve değiştirerek sorun olarak getirilen olgunun çözülmesi ve giderilmesine yönelik çalışmalar yapar.
Bu sorunların çözümü yada en aza indirgenmesi için kendi mesleki yöntem ve teknikleri kullanarak gerekli yardımları yapar.

Sosyal Kişisel Çalışma Yöntemi; Psiko -sosyal sorunu olan kişilerle yürütülen çalışma yöntemidir. Sorunlar kişinin aile, arkadaş, çevre ya da toplumdaki statüsüne ilişkin çeşitli rolleri etkin bir biçimde yerine getirmesini sınırlar ve engeller niteliktedir.
Bu yöntem ile amaç; Birbiriyle ve bulundukları çevredeki koşullarla ilişkilerinde güçlüğü olan kişilerin sosyal fonksiyonlarını düzeltmek, desteklemek ve gerekiyorsa değiştirmektir.

Sosyal Grup Çalışma Yöntemi; Küçük insan gurupları yoluyla bireyde ve çevrede arzulanan değişimleri yaparak bireyin gereksinimlerinin karşılanması ve sorunlarının çözülmesine yardım etme sürecini içine alan bir sosyal hizmet yöntemidir.

Toplumla Çalışma Yöntemi; Toplum kalkınması, toplum organizasyonu, yönetim, toplum kaynaklarından etkin ve verimli yararlanma yöntemleri gibi konular ile mevzuat çalışmalarını içeren bir sosyal hizmet yöntemidir.
Bu tanımlar çerçevesinde; Sosyal hizmet uzmanı planlama, yürütme ve izleme değerlendirme çalışmalarını mesleki bilgi ve uzmanlık alanı çerçevesinde yürütür.
Mesleki yöntem ile inceleme, problem çözme, gözlem, görüşme, rapor yazma ve dosyalama gibi teknikleri çalışmalar sırasında kullanır.

a.Hükümlü-Tutukluya Yönelik Hizmetler

aa . Kuruma Girişteki Hizmetler

(1) Hükümlü-tutuklu ile azami ilk üç gün içerisinde görüşmesini yapar. İlk görüşme “geçici kabul odası”nda gerçekleştirilir.
(2) İlk görüşmede hükümlü-tutukluya ;
- Kendini ve mesleğini
- Kurumun amacı ve işleyişini,
- Kurumun fiziki yapısını,
- Kurumda bulunan servis ve hizmetler ile bu hizmetlerden nasıl yararlanacağını,
- Kurumda düzenlenen çeşitli gurup çalışmalarını,
- Eğitim olanaklarını,
- Atölye çalışmalarını,
- Mevcut sosyal faaliyetler konularında tanıtıcı bilgiler verir.
(3) Bilgilendirme aşamasından sonra hükümlü-tutuklu hakkında ilk bilgiler alınır. Alınan bilgileri açacağı “hükümlü-tutuklu Tanıma Dosyası”na kaydeder.

bb . Kurum Sürecindeki Hizmetler

(1) Hükümlü-tutukluyu kuruma geldiği andan itibaren her türlü fiziksel ve sosyal ortamda gözler, fiziksel, zihinsel, duygusal, sosyal, eğitim özellikleri ve geçmişi ile ilgili ve yetenekleri, gereksinimleri, ümit-beklentileri, sağlık durumu, konularında bilgi toplar. Elde ettiği bilgileri kendi açtığı “hükümlü-tutuklu tanıma dosyası”na kayıt eder.
(2) Hükümlü-tutukluyu daha iyi tanımak amacıyla; varsa önceden tutulmuş kayıtları ve infaz dosyasını inceler. Elde ettiği bilgileri kendi açtığı “hükümlü-tutuklu tanıma dosyası”na işler.
(3) Hükümlü-tutuklunun suçu, suça yöneliş nedenleri konularında detaylı bilgi toplar. Tespit edilen toplumsal fonksiyon bozukluğu varsa giderilmesine yönelik mesleki yöntemleri kullanır.Gerekli gördüğü durumlarda psikoloğa yönlendirme yapar.
(4) Hükümlü-tutuklunun mesleği konusunda bilgi alır. Kurumda bulunan iş yurtlarına katılımı için hükümlü-tutuklu ile ortak çalışarak kurum içinde çalışabileceği iş alanları konusunda bilgi aktarımında bulunur. Psikolog ile işbirliği yaparak çalışabilecek durumda olan kişileri idare kuruluna önerir.
(5) Gerekli gördüğünde hükümlü-tutuklunun ailesi ve yakın çevresi ile görüşme yaparak bilgi toplar.Sorunların tespit ve çözümlenmesine yardımcı olur.
(6) Bireysel yada sosyal problemleri olan hükümlü-tutukluların tespiti ve problemlerin çözümü için psikolog ile görüş alışverişinde bulunur. Problemi doğru olarak saptayabilmek için, ihtiyaç duyulursa diğer personelle de işbirliği yapar. Çalışmasını mesleki etik kurallarına uygun gerçekleştirir.
(7) Sosyal hizmeti gerektiren durumlarda (hükümlü-tutuklunun çocukları sosyal hizmet kurumlarında barınıyorsa, eşi kadın sığınma evinde bulunuyorsa vb durumlarda) ilgili kurumlarla iletişim kurar ve işbirliği konusunda çalışmalarını yürütür.
(8) Hükümlü-tutuklunun ürettiği resim, karikatür vb el işi eserleri ile içeride imal ettiği el sanatlarının, imkanlar ölçüsünde sergilenmesine çalışılır. Bu tür çalışmaları teşvik ve işyurtları ile birlikte organize eder.
(9) Hükümlü-tutuklunun talep etmesi yada uzmanın uygun gördüğü durumlarda belirli periyotlarda sosyal kişisel çalışma uygulaması yapılır.
(10) Olağan üstü durumlarda; (isyan, açlık grevi, ayaklanma gibi) koşullar ölçüsünde (gerekleştirilen olayın büyüklüğü, katılan kişi sayısı, olayın içeriği vb.) müdahaleden önce idareye görüş bildirilir, kişilerle görüşme yapar, iknaya çalışır.
(11) Hükümlü ve tutukluların moral ve motivasyonunu arttırmak amacıyla sosyal ve kültürel faaliyetlerin organizasyonunu kurum öğretmeni ile ibirlikte gerçekleştirir.
(12) Sorun olsun olmasın mesleği ile ilgili takip etmeyi düşündüğü hükümlü-tutuklularla belirli aralıklarla görüşür.
(19) Rehabilitasyon amacıyla sosyal hizmet uzmanı her ortamda hükümlü-tutuklularla görüşme yapabilir.

cc . Tahliye Hazırlık ve Tahliye Sonrası Hizmetler

(1) Hükümlülerin salıverilme sonrası yaşama hazırlanabilmeleri için barınma, iş, eğitim, sosyal, sağlık ve hukukî yardım gibi ihtiyaçların belirlenebilmesi ve gereken yardımlardan yararlanabilmesi amacıyla, salıverilme tarihlerinden en az iki ay önce psiko-sosyal yardım servisi tarafından inceleme raporu hazırlanır. Hazırlanan rapor doğrultusunda, salıverilme sonrası yaşamın düzenlenebilmesi amacıyla ilgili resmî, özel, gönüllü kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapılır.
(2) Salıverilme sonrası ile ilgili düzenlemeler, hükümlünün salıverilmesinden en az bir hafta önce tamamlanarak, yapılan işlemler ve sonuçları hakkında kendisi bilgilendirilir.

b. Personele Yönelik Hizmetler

(1) Personel ile idareciler arası işbirliği ve iletişim geliştirmek üzere aylık toplantılar organize eder.
(2) Hükümlü-tutuklu ile, eğitici personel, gözetim personeli ve idare arasında karşılıklı işbirliği, anlayış ve dayanışmanın geliştirilmesine çalışır.
(3) Kurum personelinin sağlıklı çalışması, moral ve motivasyonunun arttırılması yönünde organizasyonlar yapar.
(4) Personelin sorunlarına ilişkin bireysel yada gurup çalışmaları yapar.

c. İdari Görev Yetki ve Sorumluluklar

(1) Hükümlü-Tutukluların psiko-sosyal özelliklerini, davranışlarının nedenlerini değerlendirmek, açıklamak ve bilgi aktarımında bulunmak amacıyla İdare ve Gözlem Kurulu, Disiplin Kurulu, Eğitim Kurulu Kurulunda üye olarak görev alır.
2) Olağanüstü durumlarda (isyan, açlık grevi,ayaklanma gibi) psikolojik yardımlar konusunda idareye görüş ve önerilerini bildirir. Olayın sona ermesi için gerekli durumlarda görüşmeler yapar.
Belirtilen görev yetki ve sorumluluklarını yerine getirebilmesi için cezaevi personeli yardımcı olur. Çalışmalarının engellenmesi durumunda gerekçeli rapor hazırlayarak durumu silsile yolu ile üst makamlara iletir.

d. Diğer Mesleki Çalışmalar

(1) Cezaevi yönetimi, infaz ve diğer mesleki konulardaki konularda ki araştırma kaynak ve dokümanları takip etmeye gayret eder. Kurum içinde eşitli araştırma projeleri geliştirip uygulayabilir.
(2) Mesleki toplantı panel ve bilimsel çalışmalara katılmayı talep eder. Kurum yönetimi bu konularda yardımcı olur.
(3) Üniversite hastane diğer kamu kurum ve kuruluşları mesleki ve sivil toplum örgütleri ile ilişki kurarak kurumdaki psiko -sosyal hizmetlerin kalite ve etkinliğini arttırmaya çalışır.